Wednesday, January 2, 2008

Bona ni Adat-Adat Sianjur (8-Habis)


20. Asa bona ni adat na pa duapuluhon ima: Adat dohot uhum ni raja, sipangan anak sipangan boru. Ise na sala ibana ma di uhum. Hosa tontangan ni hosa, tangan na sala tangan digotap, pat na sala pat digotap. Baba na sala baba ni sappal. Asa sidung do hata-hata adat muda tarjorang balanga sigupung di dalihan na tolu.

Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia. Adat dohot uhum ni raja nada baribaan sonon na mangan dongdong, ise na sala ia ni uhum. Ise si parsala, ia mananggung hasalaanna. Asa nada diobankon di halak siparsala, hasalaan ni halak na asing.

21. Asa bona ni adat na pa duapulu sadahon ima: Halihi markuwok, une mangaluyun, tarsakkot di sige masuk bondul na opat.

Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia. Muda raja-raja maruhum, nada tola halak ni uhum anggo suada tuk hatorangan dohot saksi. Asa tola ma halak ni uhum dohot dokdok muda adong hasaksian sian opat halak saksi na di haporsayaan dohot suppa.

22. Asa on ma adat na pa duapulu duahon ima: Raja sitiop adat sidabu uhum, tuan laon bolon si udut hosa, kahanggi dohot tumahi, mora sihurtuk tondi dohot tua ni anak boruna, asa anak boru pamittori.

Asa on ma na martulimbahon tu jolam manusia. Raja na markuaso di huta bona bulu dohot pagaran na di tano banus, asa halak na taruhum na so unjung marsala, asa somalna halak na ni pattunan do di pangido tuan laon bolon di palua sian uhuman, sanga ulang mandalani uhuman dohot mamake parjanjian. Muda dibaensa hasalaan tu pudi ni ari, uhumanna i laing ditambahon tu uhuman parpudi. Asa muda raja martahi, dohot kahanggina do di tahihon. Asa pulu ni tahi dipaboa tu hula-hula battara kanan dohot di bayo-bayao battara kiri. Asa tahi ni halak na markahanggi disombahon tu mora ansa dihurtuk digobaksa tondi ni anak boruna na tumahi. Asa muda marsalisi halak na markahanggi, dipittori anak boruna anso sapanganan sapanginuman.

23. Asa bona ni adat na pa duapulu toluhon ima: Muda tading di huta bona bulu ni raja, akkon ni ihutkon do adat dohot uhum ni raja, na da tola maroban adat dohot uhum tu huta bona bulu na ni topotkon.

Ima na digoaran Bona ni Adat – Adat Sianjur na diputuskon na di huta bona bulu Sianjur, Sianjur mula toppa, Sianjur mula jadi, mula jadi ni adat raja-raja di tano Batak, Pulo Marsada Roha na ni uluhon ni Oppu i Nagalottung Raja Batak na uppoppar Siregar gelar Aji Guru Tunggul Panaluan Jati.