Wednesday, November 28, 2007

Bona ni Adat-Adat Sianjur (5)


11. Asa bona ni adat na pa sappulu sadahon ima: Rukrek parau manjalak tu rapotna, dibaen pe martakkangi manjalahi hasintongan na dibagasan hapattunon.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia dibagasan sanga aha na dipartakkakkon nada tola maroban tu segana, tai angkon maroban tu dalan manjalahi hasintongan do.

12. Bona ni adat na pa sappulu duahon ima: Pahulu simanggurak pahae sitippulon, muda sala dipandasoran sala ma dipambibiran.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia angkon marsibalos-balosan do di hadengganan, asa na da tola baribaan songon na mangan dongdong. Asa muda sala dimukkana, laing sala do i di ujungna muda so dipauli. I ma anso taetae ulang porotan, manat-manat ulang tarsuga, asa sanga aha karejo jolo di rohaan tangkas-tangkas sanga bia pambaenna.

13. Asa bona ni adat na pa sappulu toluhon ima: Teas ni bulung so ni utusan, teas ni hata so ni alusan, teas ni adat so ni bulungan, teas ni raja so ni talagaan.
Asa on ma na martulimbahon tu jola manusia. Nada tola teas tu saguman na niadokkon ni Allehewata Sombaon. Asa tanda na paradat paruhum dohot bulung pisang pe angkon ni utusan hodongna. Asa ulang teas mangalusi sapa-sapa, harana sapa-sapa na so ni alu2san maroban tu hancit ni roha. Na maol nada tarbaen jop ni roha ni halak, pinomat ulang dibaen hancit ni roha ni halak.

Saturday, November 24, 2007

Bona ni Adat-Adat Sianjur (4)


7. On ma bona ni adat na pa pituhon ima: Satuptup satahi saluppat saindege, sapangambe sapanaili, sabile samalu.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia, aso rap saroha sahata, satahi rap jujur, rap satia, sapangondot, sapandorgak, sahamatean sahangoluan, sahagabeon, sahamoraon, sahabilean, saparmaluan, saharugion saparlaboan.

8. On ma bona ni adat na pawaluhon ima: Takki do walang, si partahi na ulubalang, monang mangalo musu, talu mangalo dongan.
Asa on ma na martulimbahon tu sifat ni raja dohot jolma manusia. Na gabe raja siparlaungan parkolip-kolipan ni rayat angkon si partahi hohot ulubalang na manjongjongkon adat dohot uhum dibagasan hajujuron na satia.

9. Bona ni adat na pa siahon ima: Tungkap-tungkap tu jolo, torjak-torjak tu pudi, jul-jul tu ginjang. Gonan gasa pado maripuk.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia. Pattang ni anak raja, anak namora asa boru ni na mora, babere na mora mundur surut tu pudi, angkon na jul-jul tu ginjang, manjuljulkon adat dohot uhum dohot harajaon dohot hagabeon dohot hamoraon asa maginjang, magodang, marsangap martua markaraton, moncot sangakkip nai inggkon manyarbut di parmusuon. Tai anggo baen tu hasalamatan, gonan do mundur mangela surut marroha hajantanon pado mate dihabilean.

10. Asa bona ni adat na pa sappuluhon ima: Tola do marbada tai ulang diboan margotos. Asa sagodang-godang ni parbadaan ulang magotap panggantung parapian.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia, nada tola marhosom na so sude di parbadaan. Asa sagodang-godang ni parbadaan ulang jabat dibuat hosa dohot dibaen gasa ni badan.

Tuesday, November 13, 2007

Bona ni Adat-adat Sianjur (3)



3. Asa bona ni adat na patoluhon ima: Muda sikkam tukkona, laing sikkam do tunasna.
Asa on ma na martulimbahon tu daganak na dung mandoli, na dung sappe rudang dipatobang adat matua bulung. Asa muda ama-ina sanga oppuna marroha dohot marparange na denggan, asa markasayahon mata dohot ate-ate mamboto rugi-labo, aha na jat dohot na denggan manurun do i tu popparanna.

4. Asa bona ni adat na pa opatna ima: Pattun hangoluan teas hamatean, tappal marsipagodangan, ulang sayat marsipaenehan.
Asa on ma na martulimbahon tu pardomuan ni jolma manusia. Patttun marama-marina, pattun tu raja dohot guru, pattun ma tu sude jolma manusia, aso ro holon ni rohana, asa dapot denggan ni hangoluan. Asa muda teas tu ama-ina dohot tu raja asa guru, bo pe tu dongan jolma manusia, ro ma i jaya tu hamatean. Aso dipatama ma na tu dongan, asa dipatama dongan na tu iba, marsipata-tamaan. Asa ulang dibaen hancit ni roha ni jolma manusia aso ulang tubu roha na jat balosna.

5. Asa bona ni adat na palimahon ima: Marruhut pangkuling, marpopat panalaho, todas parjuguk, ulang jomak-jomak so marburi.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia anso jolo dirohaan do sanga aha na didokkonna. Jolo marburi asa mangan, minum ulang manguga, asa modom di inganan na ias dohot na lapang, ulang songon hewan dipodomi na hodarna.

6. Asa bona ni adat na pa onomhon ima: Tappakna do rantosna, rim ni tahi do ogona. Gulang-ulang siala sappagul, rap tu ginjang rap tu toru.
Asa on ma na martulimbahon tu jolma manusia asa rap sahaggogoan rap sahabeguan (begu – sumangot), marsiurup-urupan sanga aha karejo, hangoluan dohot hajuljulon dohot hasanggapon habadiaon. Asa rap sarugi salabo, rap sahasangapon, sahabadiaon, rap martua rap markaraton. Nada tola marsitading-tadingan.